Poziom cukru (glukozy) we krwi należy mierzyć:
- wtedy, gdy występują objawy niedocukrzenia (hipoglikemii)lub przecukrzenia (hiperglikemii)
- regularnie u diabetyków (mierzą oni cukier kilkukrotnie w ciągu dnia)
- u każdej kobiety w ciąży – między 24. a 28. tygodniem, badanie pomaga wykryć cukrzycę ciążową
- u osób z grupy ryzyka, czyli te, u których stwierdza się:
- nadwagę(BMI powyżej 25) lub otyłość
- cukrzycę w rodzinie (rodzice lub rodzeństwo)
- małą aktywność fizyczną
- nieprawidłową glikemię na czczo lub nietolerancję glukozy w wywiadzie
- przebytą cukrzycę ciężarnych
- urodzenie dziecka, którego ciężar ciała w chwili przyjścia na świat przekracza 4 kg
- nadciśnienie tętnicze (ciśnienie utrzymujące się powyżej 140/90 mmHg)
- hiperlipidemię: HDL poniżej 40 mg/dl (1,0 mmol/l) i/lub triglicerydy powyżej 250 mg/dl (2,85 mmol/l)
- zespół policystycznych jajników
- chorobę układu sercowo-naczyniowego
Osoby zdrowe powinny wykonywać badanie poziomu cukru we krwi raz na rok.
Badanie poziomu cukru (glukozy) we krwi: jak się przygotować?
- Jeśli badanie ma być wykonane na czczo, czyli 12 godzin po ostatnim posiłku, należy zgłosić się na nie w godzinach porannych – pomiędzy 7. a 9.
- Jeśli badanie poziomu cukru we krwi na czczo jest nieprawidłowe, należy je powtórzyć.
- Należy powstrzymać się od wysiłku fizycznego, ponieważ glukoza należy do tzw. substancji energetycznych i jest zużywana podczas ciężkiej pracy czy ćwiczeń. A więc po ćwiczeniach poziom glukozy we krwi będzie zaniżony.
- Dobrze jest także powstrzymać się dzień wcześniej od obfitego, tłustego jedzenia, może to zafałszować wynik badania. Jeśli zażywasz jakieś leki, przyjmij je dopiero po badaniu.
Badanie poziomu cukru (glukozy) we krwi
- Badanie poziomu cukru we krwi można wykonać na czczo lub o dowolnej porze dnia lub nocy, bez względu na przyjęte wcześniej posiłki (tzw. przygodny poziom glukozy).
- Poziom glukozy we krwi można zmierzyć także po posiłku (najczęściej u osób z już zdiagnozowaną cukrzycą; jest to badanie glikemii poposiłkowej, które wykonuje się po dwóch godzinach od rozpoczęcia posiłku, za pomocą glukometru w warunkach domowych).
Badanie poziomu cukru we krwi może być również częścią testu doustnego obciążenia glukozą (OGTT). Jeżeli lekarz ma wątpliwości, czy już rozwinęła się cukrzyca, może zlecić wykonanie testu doustnej tolerancji glukozy.
- Pierwszym krokiem, aby przy wysokim poziomie cukru we krwi nie obciążać niepotrzebnie pacjenta piciem roztworu glukozy, jest badanie stężenia glukozy we krwi włośniczkowej, czyli w kropli krwi pobranej z palca; wynik glukometrem ocenia diagnosta. Jeżeli nie jest zawyżony (nie przekracza 140 mg/dl), pobiera się krew z żyły w zgięciu łokciowym. Potem wypijamy 75 g glukozy rozpuszczonej w szklance wody (w niektórych laboratoriach dla poprawy smaku do roztworu dodaje się kilka kropli soku z cytryny) i przez dwie godziny powinniśmy zachować spokój: nie biegać, nie wykonywać ciężkiej pracy, nie denerwować się, aby organizm nie zużył nadmiaru glukozy. I znów pobiera się krew z żyły, aby ocenić stężenie cukru we krwi.
Warto wiedzieć
Jak rozpoznaje się cukrzycę?
Do rozpoznania cukrzycy upoważnia występowanie objawów hiperglikemii w skojarzeniu z glikemią przygodną (która nie występuje w godzinach porannych i na czczo) nie mniejszą niż 200 mg/dl (11,1 mmol/l) lub stwierdzona dwukrotnie glikemia na czczo przynajmniej 126 mg/dl (7 mmol/l) lub glikemia w drugiej godzinie testu obciążenia glukozą minimum 200 mg/dl (11,1 mmol/l).
Oznaczanie hemoglobiny glikowanej nie jest testem służącym do rozpoznawania cukrzycy, może być jednak wykorzystane jako test przesiewowy, potwierdzony dwukrotnym oznaczeniem glikemii na czczo.
Wykonanie badania hemoglobiny glikowanej pozwala określić, jakie były średnie stężenia glukozy (poziomy cukru) w ciągu ostatnich ok. 100 dni.
Wyniki pokazują nie tylko to, czy wdrożone leczenie jest skuteczne, ale także to, czy pacjent stosował się do zaleceń lekarskich.
Poziom glukozy | Interpretacja |
Od 70 do 99 mg/dL (od 3.9 do 5.5 mmol/L) | Prawidłowy poziom glukozy |
Od 100 do 125 mg/dL (od 5.6 do 6.9 mmol/L) | Nieprawidłowy poziom glukozy na czczo (stan przedcukrzycowy) |
Co najmniej 126 mg/dL (7.0 mmol/L) w co najmniej dwóch pomiarach | Cukrzyca |
Zobacz film!